Ung thư thực quản
1. Ung thư thực quản là gì?
Ung thư thực quản bắt đầu trong các tế bào trong lòng thực quản. Theo thời gian, ung thư có thể xâm nhập sâu hơn vào các lớp của thành thực quản và do thực quản không có thanh mạc nên u nhanh chóng xâm lấn qua cơ quan lân cận.
Các tế bào ung thư có thể lây lan bằng cách phá vỡ ừ khối u ban đầu cũng có thể xâm nhập vào mạch máu hoặc mạch bạch huyết quanh thực quản, nhanh chóng di căn vào hạch ngay khi bệnh còn mới và di căn xa khắp các mô của cơ thể như phổi, gan, xương.
2. Tần suất ung thư thực quản như thế nào?
Ước tính của Hiệp hội Ung thư Hoa kỳ cho ung thư thực quản trong năm 2016 là:
- Khoảng 16.910 trường hợp ung thư thực quản mới được chẩn đoán (13.460 ở nam giới và 3.450 phụ nữ)
- Khoảng 15.690 ca tử vong do ung thư thực quản (12.720 ở nam giới và 2.970 phụ nữ)
- Bệnh gặp xảy ra ở nam cao gấp 3 – 4 lần ở nữ. Nguy cơ ung thư thực quản trong một đời người ở Mỹ là khoảng 1/ 125 ở nam giới và khoảng 1/435 phụ nữ.
2. Ung thư thực quản gây ra các triệu chứng gì?
Ung thư thực quản giai đoạn sớm không gây ra triệu chứng. Khi ung thư tiến triển, các triệu chứng phổ biến nhất là:
Nuốt nghẹn: Cảm giác thức ăn bị vướng trong thực quản và có thể bị nôn trở ra. Nuốt nghẹn tăng dần từ đặc tới thức ăn lỏng. Thường khi có nuốt nghẹn thì bệnh đã ở giai đoạn muộn.
Nôn: xuất hiện khi biểu hiện nuốt nghẹn đã rõ rệt. Nôn có thể xảy ra trong bữa ăn, ngay sau khi ăn. Chất nôn là thức ăn vừa mới ăn vào không có lẫn dịch vị, có thể có ít máu trong chất nôn.
Tăng tiết nước bọt: Khi bệnh nhân nuốt nghẹn nhiều thì nước bọt hầu như không xuống được dạ dày nên bệnh nhân luôn phải nhổ nước bọt.
Sụt cân: Bệnh nhân gầy sút, suy kiệt, thiếu máu.
Triệu chứng khác: Triệu chứng tỏ khối u đã xâm lấn ra ngoài thực quản: Khó thở; Ho; Sặc; Khàn tiếng (Một giọng nói khàn hay ho mà không hết trong vòng 2 tuần); Đau (Đau khi nuốt: cảm giác nặng, tức sau xương ức khi nuốt, đau ngực hoặc lưng, đau bụng vùng thượng vị).
3. Nguyên nhân gây ung thư thực quản là gì?
Nguyên nhân gây ra bệnh ung thư thực quản vẫn chưa rõ ràng.
Ung thư thực quản xảy ra khi các tế bào của lòng thực quản phát triển không đúng (đột biến) trong DNA của nó. Đột biến làm cho tế bào phát triển và phân chia không kiểm soát. Các tế bào bất thường tích lũy thành một khối u ở thực quản, có thể phát triển để xâm nhập các cấu trúc lân cận và lan truyền đến các bộ phận khác của cơ thể.
Có hai loại chính của ung thư thực quản:
Ung thư biểu mô tế bào vảy: Chiếm 95%. Đây là loại ung thư thực quản bắt đầu trong các tế bào vảy lót ở niêm mạc thực quản. Nó thường phát triển ở phần trên và giữa thực quản.
Ung thư biểu mô tuyến: Chiếm 2.5-8% ung thư thực quản nguyên phát. Loại này bắt đầu trong các mô tuyến ở phần dưới của thực quản nơi thực quản nối với dạ dày.
Các loại khác: Rất hiếm, chiếm chưa tới 1%, bao gồm ung thư tế bào nhỏ, u sắc tố ác tính, lympho và sacôm.
4. Các yếu tố nguy cơ gây ung thư thực quản là gì?
Yếu tố nguy cơ gây ung thư thực quản bao gồm:
- Hút thuốc
- Uống rượu
- Chế độ ăn uống ít trái cây và rau quả. Thực phẩm và nước uống có nhiều Nitrit và Nitrat (là nguồn sinh ra Nitrosamin - chất gây ung thư). Thói quen ăn và uống nhiều đồ nóng và các chất gây cọ sát niêm mạc thực quản.
- Béo phì
- Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
- Barrett thực quản
- Co thắt tâm vị không được điều trị
- Hội chứng Plummer-Vinson: bệnh thường ở nữ, thiếu máu nhược sắc, viêm lưỡi thể teo, viêm thực quản kèm nuốt nghẹn.
- Túi thừa thực quản
- Bỏng thực quản do hóa chất
- Xạ trị ở vùng ngực hay bụng trên
5. Biến chứng của bệnh là gì?
Khi ung thư thực quản tiến triển, nó có thể gây ra các biến chứng như: Tắc nghẽn thực quản: Ung thư có thể làm cho thức ăn, chất lỏng khó hoặc không thể đi qua thực quản của bạn; Đau; Chảy máu: Mặc dù xuất huyết thường là từ từ, rỉ rã nó có thể đột ngột và nghiêm trọng.
6. Chẩn đoán ung thư thực quản bằng cách nào?
Các xét nghiệm và tiến trình chẩn đoán ung thư thực quản bao gồm:
- Chụp X-quang
- Nội soi. Giúp xác định chính xác vị trí, hình dạng khối u, mức độ hẹp lòng thực quản, tình trạng loét và sùi của bề mặt khối u. Nội soi còn cho phép sinh thiết u để xác định chẩn đoán.
- Các xét nghiệm sau góp phần đánh giá giai đoạn trước phẫu thuật: Siêu âm qua nội soi; CT scan; PET scan; Nội soi ổ bụng, ngực
7. Có mấy giai đoạn ung thư thực quản?
Khi bạn được chẩn đoán bị ung thư thực quản, bác sĩ của bạn sẽ xác định mức độ (giai đoạn) của bệnh để có các lựa chọn điều trị thích hợp.
Ung thư thực quản có 4 giai đoạn từ I - IV.